Ελαιόλαδο: Ο διατροφικός θησαυρός ως μέτρο πρόληψης και θεραπείας νοσημάτων

Το ελαιόλαδο είναι το πιο χαρακτηριστικό τρόφιμο της Μεσογειακής διατροφής. Είναι πλούσιο σε γεύση και σε θρεπτικά συστατικά. Η γεύση του είναι ιδιαίτερη και πολύ εκλεπτυσμένη. Τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά του είναι πολλά. Αρχικά πρέπει να αναφέρουμε τις βιταμίνες που περιέχει: A,D,E,K. Από αυτές, η βιταμίνη Ε έχει και αντιοξειδωτική δράση. Η αντιοξειδωτική του δράση ενισχύεται από τις φαινόλες που περιέχει καθώς κα επίσης και το σκουαλένιο.
Πρόκειται για τρόφιμο υψηλής θερμιδικής αξίας, ενώ παράλληλα έχει και υψηλή διατροφική αξία, γεγονός που το καταττάσει στις υπέρ-τροφές (superfoods) και μάλιστα την αναγνώρισή όλων των παραπάνω σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κατανάλωση 1 κουταλιάς της σούπας ελαιόλαδου προσδίδει 90 θερμίδες. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε πως άλλο ένα χαρακτηριστικό συστατικό του ελαιολάδου είναι η υψηλή συγκέντρωση σε μονοακόρεστα λιπαρά και η μικρή συγκέντρωση σε κορεσμένα λιπαρά.
Η σύσταση του ελαιολάδου το καθιστά ως τρόφιμο που μπορεί να δράσει προληπτικά ως προς την εμφάνιση πολλών ασθενειών μερικες από τις οποίες θα αναφέρουμε παρακάτω. Επίσης, εκτός από την πρόληψη, προτείνεται και ως μέρος της αντιμετώπισης πολλών ασθενειών όπως θα αναφέρουμε ως μέσο της θεραπευτικής αντιμετώπισης της νόσου.

Όλες οι παραπάνω ουσίες συμβάλλουν στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων καθώς δρουν προστατευτικά χωρίς να επιτρέπουν το σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας. Επίσης, μετά από προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σύστημα η κατανάλωση ελαιολάδου συστήνεται ως μια από τις βασικές διατροφικές οδηγίες για την καλύτερη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Η αντικαρκινική δράση του ελαιολάδου είναι γνωστή. Συμβάλλει στην πρόληψη όλων των μορφών καρκίνου γι αυτό και ανήκει στα τρόφιμα με αντικαρκινική δράση. Ιδιαίτερα είναι τα οφέλη του σε όσους έχουν διαγνωστεί με καρκίνο αλλά κυρίως σε όσους έχουν νοσήσει από καρκίνο του παχέος εντέρου και του μαστού. Σε αυτές τις δύο μορφές καρκίνου η κατανάλωση ελαιολάδου συμβάλλει, πάντα μαζί με τις θεραπείες και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, στην διατήρηση της υγείας και της μη υποτροπής της νόσου.
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο έχει επίσης μελετηθεί επιστημονικά. Η νεότερη βιβλιογραφία έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η συστηματική κατανάλωση έξτρα παρθένου ελαιολάδου προσφέρει κι αυτή όλα τα παραπάνω οφέλη. Νέες έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η συστηματική κατανάλωση ελαιολάδου έχει συσχετισθεί με βελτιωμένη νοητική λειτουργία έχοντας προστατευτική δράση σε νοσήματα που προκύπτουν προσβάλλοντας το νευρικό σύστημα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επιβράδυνση της εμφάνισης της άνοιας στους ηλικιωμένους και ακόμα πιο συγκεκριμένα της νόσου Alzheimer. Το συστατικό του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου (βρίσκεται επίσης και στο ελαιόλαδο) που πιθανότατα ευθύνεται για αυτές τις λειτουργίες είναι η Ολευρωπαϊνη. Περισσότερες μελέτες αναμένονται σχετικά με το ελαιόλαδο και το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο τόσο για την προληπτική του όσο και για την θεραπευτική του δράση στα νοσήματα που παρουσιάζονται στο νευρικό σύστημα.
Η θετική δράση του ελαιολάδου έχει γίνει ήδη γνωστή σχετικά με πλειάδα νοσημάτων. Τι συμβαίνει όμως με την περίπτωση της παχυσαρκίας καθώς και με της προσπάθειας διατήρησης του σωματικού βάρους;
Σε παχύσαρκους ασθενείς ο θερμιδικός περιορισμός είναι η λύση για να ‘απαλλαγούν’ από την παχυσαρκία. Η σύσταση για τη μείωση των θερμίδων σε αυτή την περίπτωση έχει ως αποτέλεσμα και τη σύσταση για προσεκτική, συνήθως μειωμένη σχετικά με την αρχική, κατανάλωση ελαιολάδου, πάντα υπό παρακολούθηση.
Αξίζει να σημειωθεί πως για όσους θέλουν να διατηρήσουν το βάρος τους σταθερό η Μεσογειακή διατροφή μπορεί να τους βοηθήσει να επιτύχουν το στόχο τους. Αν και είναι γνωστή για την υψηλή της περιεκτικότητα σε ελαιόλαδο, το διατροφικό αυτό σχήμα μπορεί να συμβάλλει στη σταθεροποίηση του βάρους όσων το υιοθετούν.
Τα παραπάνω συμπεράσματα είναι γενικά και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν εξατομικευμένες συστάσεις. Ο καθένας, και πολύ περισσότερο όσοι έχουν κάποιο νόσημα, μπορούν να ενημερωθούν και να εντάξουν το ελαιόλαδο/έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στη διατροφή τους. Οι κατάλληλες ποσότητες για τον καθένα είναι το κλειδί για να αποκομίσουν τα παραπάνω οφέλη και μπορούν να προσδιοριστούν μόνο με εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής και την παρακολούθηση από διαιτολόγο – διατροφολόγο.

Μαρία Ι. Καραμπόλα